Xét nét đến từng con chữ
Dí dỏm pha trò, ngỡ ngàng khi gặp điều gì bất ngờ, thậm chí che mặt “xấu hổ” khi có ai nói quá về mình… ít ai biết, cứ động đến công việc, đạo diễn Việt Linh bỗng trở thành một “Bà La Sát”. Một người đồng sự với bà kể, có làm việc với bà mới biết, bà căn vặn, xét nét đến từng con chữ. Một nhà văn được bà gọi là T., đã không khỏi xót xa khi thấy bà “vừa lanh lảnh xông pha như tướng”, “vừa kiên trì dịu ngọt bán vé qua điện thoại” trong một dự án sân khấu.
Chẳng chối từ những lời nhận định ấy, nữ đạo diễn U70 tự nhận mình là người ghê gớm. Bà liệt kê, “Tôi là người đúng giờ, tôi thà đi sớm hơn người khác chứ không muộn hơn họ được”, rồi “Làm việc với tôi đã hứa là phải xong”. Chẳng thế mà, hồi làm phim “Mê Thảo thời vang bóng” 12 năm trước, cứ dăm ba bữa, từ Paris, bà lại gọi về cho diễn viên chính ở miền Nam và miền Bắc để hỏi tình hình tập dượt đến đâu. Trong khi Đơn Dương khiến bà tạm yên tâm, thì Thúy Nga chỉ ù ơ “Em vẫn đang tập đây” khiến bà lo sốt vó. Thế nhưng 3 tháng sau buổi ráp thử âm nhạc đầu tiên, bà sững sờ vì họ diễn… đạt quá, lại còn lao đến… ôm hôn cả hai vì sự lao động nhiệt tình của họ. Riêng Thúy Nga, bà cảm mến và nói chị xứng đáng nhận một huy chương.
Nói đạo diễn Việt Linh ghê gớm thì cũng không hẳn nhưng chắc chắn là một người có nguyên tắc, thấu tình đạt lý. Có một người từng hỏi, những nữ đạo diễn nào có tác động nhất tới bà. Bà nói có ba người. Một là cố đạo diễn Bạch Diệp. “Nữ tướng” của điện ảnh Việt là người làm cho bà tự tin “đàn bà có thể làm đạo diễn được”. Nghĩ về đạo diễn Bạch Diệp, bà thấy tự tin ở bản thân. Thứ hai là đạo diễn Síu Phạm, người đã làm nên một điều lạ thường - “bắt đầu làm điện ảnh khi bước sang tuổi 60”. Nghĩ về Síu Phạm, bà cho rằng “sáng tạo không cần tuổi”. Và cuối cùng là đạo diễn trẻ Nguyễn Hoàng Điệp với kỳ tích “Đập cánh giữa không trung”, người mà nghĩ đến, bà thấy tự tin vào tương lai điện ảnh nước nhà.
“Tôi chia sẻ với vài cuộc ngoại tình”
“Năm phút với ga xép” là một cuốn tạp văn chọn lọc những bài viết mà đạo diễn Việt Linh đã viết cho các tờ báo, tạp chí và phần nhiều trong đó là cho chuyên mục cùng tên của tạp chí “Đẹp”. “Ga xép” của bà là vô số những câu chuyện, trong đó niềm vui có, trăn trở có mà cả tâm tình, thủ thỉ cũng có. Ở đó, bà đã xâu chuỗi những câu chuyện nhỏ nhặt để chắt lọc một đề tài để viết, mà bài nào cũng rất duyên, rất gọn ghẽ nhưng cũng tràn đầy dư âm, xúc cảm, như “Leo núi”, “Đẹp để biến mất”… hay như chuyện ngoại tình. Có người đọc sách bà xong thắc mắc, đạo diễn Việt Linh viết, hình như cổ vũ chuyện ngoại tình.
Bà dí dỏm đáp: “Muốn cổ vũ cho cái gì, thì một là mình bị thiếu cái đó, hai là mình bị dư cái đó. Tôi thì không thiếu, không dư, nhưng tôi “chia sẻ với sự ngoại tình”. Bà tâm sự: “Thực sự có những cuộc hôn nhân diễn ra sau một chút giới thiệu, một chút quen biết, một chút bồng bột, một chút cao hứng… và cuối cùng nó trở thành cuộc hôn nhân mà mãi mãi người ta không bao giờ hạnh phúc. Tôi không cổ vũ chuyện ngoại tình, nhưng tôi chia sẻ một vài cuộc ngoại tình vì nghĩ rằng rằng họ cần phải như thế”.
Có thời điểm bà nhận làm một dự án phim truyền hình dài 30 tập vì vài lý do mà không được sản xuất. Thấy uổng phí công sức của mình, bà biến nó thành cuốn truyện phim mang tên “Ở đây có nắng”. Đó cũng là một cách khác mà đạo diễn Việt Linh tiếp cận với khán giả của mình. Bà trải lòng, năm 2005 bà bị sốt xuất huyết dẫn đến tai biến nặng, phải nằm viện mất 2 tháng rưỡi. Từ đó, sức khỏe của bà không được như trước. Có lẽ vì vậy mà bà vắng bóng trên phim trường. Ai đó nói bà rời bỏ cuộc chơi, bà chỉ thủng thẳng - bước lên lề rồi thì không nên bước xuống đường. Lề cũng có đường đi, có trò chơi của lề. Đối với đạo diễn Việt Linh, bà “chơi” bằng sách. “Đường hãy để cho em Điệp (Nguyễn Hoàng Điệp), em Di (Phan Đăng Di)… đi. Tôi sẵn sàng ủng hộ các em bằng những việc tôi có thể làm được” - bà bộc bạch.
Nói vậy nhưng biết đâu, sau một hồi nghỉ chân ở “ga xép”, vị đạo diễn sẽ trở lại với điện ảnh, với trường quay, bằng những thước phim làm lay động lòng người, như bà tự thoại “Khi người ta ở bên kia bờ dốc thì luôn luôn nghĩ đến sự biến mất. Loay hoay không biết biến mất như thế nào. Nhưng trước khi biến mất, thì phải… đẹp”.
