Vết nhơ khó xóa

ANTĐ - “CIA dối trá và tàn bạo”, đó là khẳng định của Ủy ban Tình báo Thượng viện Mỹ tại báo cáo điều tra về chương trình thẩm vấn nghi can khủng bố của CIA sau vụ khủng bố 11-9-2001.

Vết nhơ khó xóa ảnh 1Nữ Thượng nghị sỹ Dianne Feinstein - Chủ tịch Ủy ban Tình báo Thượng viện Mỹ công bố kết luận điều tra về CIA

Trong báo cáo điều tra công bố ngày 9-12, Ủy ban Tình báo Thượng viện Mỹ cáo buộc Cơ quan Tình báo Trung ương (CIA) đã thường xuyên lừa đối Nhà Trắng và Quốc hội Mỹ về chương trình “thẩm vấn tăng cường” các nghi can khủng bố Al Qaeda kéo dài từ năm 2002 tới năm 2006. Thậm chí, các biện pháp mà cơ quan này tiến hành trên thực tế tàn bạo hơn nhiều so với những gì CIA thừa nhận trước đó. 

Theo báo cáo dài hơn 6.000 trang với nhiều bằng chứng cụ thể song vẫn là tài liệu mật và chỉ có bản tóm tắt dài 480 trang được đích thân nữ Thượng nghị sĩ Dianne Feinstein, Chủ tịch Ủy ban Tình báo Thượng viện Mỹ, công bố cho biết, các nghi phạm khủng bố bị bắt trong các chiến dịch truy quét sau vụ tấn công khủng bố đẫm máu 11-9-2001 cho đến tận năm 2009. Những nghi can này đã bị thẩm vấn tại các nhà tù bí mật của CIA tại các quốc gia đồng minh, được cho là có Afghanistan, Ba Lan, Romania và Thái Lan hoặc tại nhà tù ở Vịnh Guantanamo, Cuba.

Báo cáo đã dẫn ra một số biện pháp “thẩm vấn nâng cao” (thực chất là tra tấn) như xích chân xích tay rồi trùm mặt phạm nhân và dội nước gây ngạt khiến nạn nhân có cảm giác như bị chết đuối. CIA còn dùng nhiều kỹ thuật tra tấn khác như tát, đánh mạnh vào mặt, buộc nạn nhân phải đứng, ngồi trong những tư thế khó chịu hay khiến phạm nhân không thể ngủ…

Một trong những trường hợp bị tra tấn điển hình được dẫn ra là Abu Zubaydah, người Arab Saudi bị nghi là thành viên Al Qaeda, đã bị nhốt vào một chiếc hộp có kích thước chỉ bằng một chiếc quan tài trong nhiều giờ. Trong 47 ngày bị cách ly hoàn toàn, Abu Zubaydah bị thẩm vấn bằng các “kỹ thuật nâng cao” hầu như 24 giờ mỗi ngày như xích, trùm đầu, lột bỏ hết quần áo trên người và mỗi khi phủ nhận thông tin nào đó sẽ lập tức bị tát vào mặt, trùm mặt và dội nước, làm cho ho sặc sụa, nôn ói và co giật. Quá trình “thẩm vấn tăng cường” này được lặp lại nhanh hơn và nhiều hơn. 


Vết nhơ khó xóa ảnh 2Di chuyển một tù nhân là nghi phạm khủng bố tại nhà tù Guantanamo
nằm dưới quyền điều hành của CIA

Ngay sau khi báo cáo trên được công bố, Giám đốc CIA John Brennan đã biện minh cho việc áp dụng các biện pháp thẩm vấn khắc nghiệt của CIA. Ông Bernnan cho rằng, dù có sai sót song một số biện pháp tra tấn mạnh tay đã mang lại các thông tin tình báo giúp “phá vỡ các kế hoạch tấn công, bắt giữ các phần tử khủng bố và cứu mạng sống của nhiều người”.

Tuy nhiên, báo cáo của Ủy ban Tình báo Thượng viện Mỹ đã kết luận: “Việc sử dụng các kỹ thuật thẩm vấn tăng cường của CIA không phải là biện pháp hiệu quả để thu thập thông tin chính xác hoặc dẫn đến sự hợp tác của người bị giam giữ”. Thượng nghị sĩ Dianne Feinstein cho rằng, việc làm của CIA là “vết nhơ trong lịch sử Mỹ” và bản kết luận gần 500 trang “không thể nào xóa vết nhơ đó”.

Trong thông báo đưa ra cùng ngày 9-12, Tổng thống Mỹ Barack Obama, người đã ra lệnh chấm dứt chương trình “thẩm vấn tăng cường” của CIA ngay sau khi nhậm chức tháng 1-2009, cũng cho rằng các hành động này của CIA là phản tác dụng và đi ngược lại các giá trị của nước Mỹ. Trong khi đó, Mỹ đã phải thắt chặt an ninh tại tất cả các cơ sở như đại sứ quán, cơ quan đại diện… trên khắp thế giới trong dịp Thượng viện công bố báo cáo.