Thanh niên Italia biểu tình đòi việc làm và phản đối chính sách thắt lưng buộc bụng
Phát biểu ngày 22-2, Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Olli Rehn nhấn mạnh, Italia không cần phải áp dụng thêm các biện pháp “thắt lưng buộc bụng” nhằm thực hiện các mục tiêu ngân sách của mình. Tuy nhiên, vị quan chức cấp cao của EC - cơ quan hành pháp của Liên minh châu Âu (EU) - cũng khuyến cáo, chính phủ sắp tới của Italia, được bầu sau cuộc tổng tuyển cử ngày 24 và 25-2, phải tiếp tục theo đuổi các chính sách củng cố tài khóa vốn đã được áp dụng khá hiệu quả dưới thời chính phủ kỹ trị của Thủ tướng Mario Monti.
Đây được xem là tuyên bố khá bất ngờ bởi trước nay, các quan chức của EU luôn lên tiếng thúc giục các nước thành viên rơi vào khủng hoảng nợ công hay ngấp nghé bên bờ vực khủng hoảng như Italia phải thi hành các chính sách kinh tế khắc khổ “thắt lưng buộc bụng”. Trong khi đó, dù chưa tới mức phải cầu cứu EU và Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) như Hy Lạp, song nợ công của Italia cũng đã lên tới mức kỷ lục hơn 2.000 tỷ euro, tức là khoảng gần 128% GDP.
Chính vì tỷ lệ nợ công bị đẩy tới bên bờ vực của khủng hoảng trong khi lại tỏ ra bất lực, không thể ngăn cản điều tồi tệ này nên chính phủ của Thủ tướng Silvio Berlusconi đã phải sụp đổ hồi tháng 11-2011. Lên cầm quyền sau đó, chính phủ kỹ trị của Thủ tướng Monti đã thực thi ngay những chính sách kinh tế khắc khổ, trong đó tập trung vào tăng thuế đi đôi với cắt giảm chi tiêu công và phúc lợi xã hội.
Theo kế hoạch cắt giảm chi tiêu công trong 3 năm của chính quyền Thủ tướng Monti, chính phủ sẽ cắt giảm 10% đội ngũ công nhân viên chức thuộc khu vực nhà nước, cắt giảm ngân sách dành cho y tế và hành chính công. Thuế VAT của Italia cũng lên tới mức khá cao là 21%.
Những biện pháp kinh tế khắc khổ đã giúp Italia không rơi vào cuộc khủng hoảng nợ công, với dự báo sẽ tăng lên mức đỉnh 128,1% GDP vào cuối năm 2013 song sẽ giảm từ năm 2014. Thế nhưng, Italia đã phải trả những cái giá đắt cho việc thực thi chính sách “thắt lưng buộc bụng”.
Dễ thấy nhất là con số thất nghiệp bị đẩy lên tới mức kỷ lục, khiến các cuộc biểu tình liên tiếp nổ ra tại Italia, trong đó không ít cuộc đã biến thành các cuộc bạo động đường phố. Theo số liệu của Cơ quan Thống kê quốc gia Italia (ISTAT) công bố mới đây, tỷ lệ thất nghiệp tại nước này đã lên tới mức kỷ lục là 11,1% và đáng lo ngại nhất là tỷ lệ thất nghiệp trong giới trẻ lên tới con số kinh hoàng là trên 37%, đẩy gần 2 triệu thanh, thiếu niên đang sống trong tình trạng nghèo khổ.
Chính sách khắc khổ dù giúp Italia tạm thoát nguy cơ rơi vào khủng hoảng nợ công, song lại làm tổn thương tới nền kinh tế quốc gia này. Thất nghiệp gia tăng, thu nhập giảm… đã dẫn tới giảm mạnh nhu cầu chi tiêu, gây khó khăn thêm cho sản xuất giữa thời buổi suy thoái kinh tế.
Báo cáo mới của EC cho rằng GDP của Italia sẽ giảm 1% trong năm nay và tỷ lệ thất nghiệp sẽ tiếp tục tăng lên 12% vào năm 2014. Đó là lý do khiến vị Phó Chủ tịch EC khuyên Italia không nên “thắt lưng buộc bụng” thêm nữa.
