Hoạt động kiểm soát không lưu, điều hành bay rất quan trọng
trong việc đảm bảo an toàn mỗi chuyến bay
“Thót” tim vì sự cố liên tiếp
Trong khi sự cố máy bay của Vietjet Air đưa khách nhầm sân bay chưa lắng xuống dư luận tiếp tục giật mình vì vụ việc hai máy bay của Vietnam Airlines và Jetstar Pacific suýt va vào nhau ở đường lăn sân bay quốc tế Đà Nẵng ngày 27-6. Cụ thể, kiểm soát viên không lưu (KSVKL) Trương Nguyễn Quỳnh Anh đã cấp nhầm huấn lệnh cho máy bay của JPA vào đường lăn chuẩn bị cất cánh, trong khi máy bay của Vietnam Airlines vừa hạ cánh, chưa thoát khỏi đường lăn. Sự việc chỉ được phát hiện bởi phản ứng của phi công Vietnam Airlines, KSVKL Trương Nguyễn Quỳnh Anh lúc đó mới “giật mình” và hủy bỏ huấn lệnh đã cấp cho Jetstar Pacific. Ngay sau đó, Cục Hàng không Việt Nam đã điều tra và kết luận, xử phạt một loạt các cá nhân liên quan.
Đáng nói, KSVKL Trương Nguyễn Quỳnh Anh là nhân viên thực tập, chưa có giấy phép điều hành bay, chưa có năng lực chuyên môn trực tiếp điều hành bay. Ông Lại Xuân Thanh, Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam đánh giá, lỗi này gây ra sự cố rất nghiêm trọng, do việc bố trí thiếu nhân viên, trong khi nhân viên thực hiện nhiệm vụ chính lại là thực tập, chưa có giấy phép. Trước đây đã sự cố tương tự tại sân bay Nội Bài, từ đó, Cục đã nghiêm cấm xếp nhân viên thực tập vào vị trí chính thức.
Tuy vậy, những sự cố uy hiếp an toàn hàng không vẫn chưa dừng lại xảy ra. Tối 23-7, một máy bay của Jetstar Pacific khi chuẩn bị hạ cánh xuống sân bay Vinh đã bị mất tín hiệu không lưu khoảng 3-4 phút, khiến máy bay không thể hạ cánh ngay mà phải bay vòng, hạ cánh lần 2. Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam đã có báo cáo sự cố về Cục Hàng không, xác định nguyên nhân do sự lúng túng trong việc sử dụng thiết bị nghe nói của KSVKL. Cả 2 KSVKL trực điều hành ngày 23-7 đã bị đình chỉ không thời hạn để làm kiểm điểm. Riêng Đài trưởng, Đài phó bị đình chỉ nhiệm vụ 15 ngày để kiểm điểm trách nhiệm. Ông Đinh Việt Thắng, Phó Cục trưởng Cục Hàng không cho biết, sự cố này được xếp vào loại D, có gây uy hiếp an toàn bay nhưng không phải ở mức độ nghiêm trọng.
Lỗi hệ thống rất nguy hiểm!
Nhận định về việc gia tăng sự cố an toàn hàng không Việt Nam trong 6 tháng đầu năm 2014, ông Lại Xuân Thanh nhìn nhận, hàng không Việt Nam thời gian qua có nhiều sự cố gây bức xúc dư luận. Trong 6 tháng đầu năm 2014 đã xảy ra 173 sự cố, tăng so với cùng kỳ 2013 là 20,5%. Bên cạnh đó, tỷ lệ chậm, hủy chuyến bay trong 6 tháng đầu năm cũng tăng vọt so với cùng kỳ năm ngoái. Lãnh đạo Cục Hàng không cho rằng, thực trạng này do lỗi hệ thống. “Với hàng không, lỗi hệ thống rất nguy hiểm, vì nếu chưa xảy ra lỗi này sẽ phát sinh lỗi khác. Bởi vậy, Cục đã tăng cường giám sát chung, trong đó có giám sát đặc biệt với Vietjet Air, kiểm tra việc phối hợp cung cấp dịch vụ giữa các hãng tại sân bay, dịch vụ khách hàng khi chậm, hủy chuyến…”, ông Lại Xuân Thanh cho hay.
Lãnh đạo Cục Hàng không cũng cho rằng, Cục chưa thực sự quyết liệt trong việc đôn đốc thực hiện các yêu cầu, đi thanh tra, giám sát, phát hiện thiếu sót. Theo ông Lại Xuân Thanh, nếu năng lực giám sát của Cục Hàng không Việt Nam không tốt sẽ làm ảnh hưởng đến toàn bộ hoạt động của các hãng. Đã từng có quốc gia bị liệt vào “danh sách đen”, bị cấm bay vào không phận một số nước vì khả năng gây mất an toàn, giám sát kém.
Mặc dù vậy, hàng không vẫn được đánh giá là loại hình vận tải an toàn nhất. Thống kê từ năm 2006 đến nay của Tổ chức hàng không dân dụng quốc tế cho thấy, tỷ lệ tai nạn trên chuyến bay của hàng không thế giới là 3 – 4 tai nạn trên 1 triệu chuyến bay. Hệ thống đảm bảo an toàn của hàng không rất chặt chẽ, đầy đủ tài liệu hướng dẫn… Ông Lại Xuân Thanh cho hay, nhìn lại các vụ tai nạn liên tiếp xảy ra gần đây cho thấy, đa phần đều do yếu tố khách quan tác động vì vậy hành khách cũng sẽ thông cảm. Nếu tai nạn do kỹ thuật, sai sót trong điều hành bay, thì chắc chắn hành khách sẽ lập tức quay lưng với ngành hàng không.
