Rùng mình chuyện mua bán công khai giấy chứng nhận HIV giả

ANTĐ - Để tìm được việc làm, được ra nước ngoài hay che giấu bạn tình, ngày càng nhiều người bị nhiễm HIV ở Uganda đã tìm cách mua giấy chứng nhận âm tính HIV giả được rao bán gần như công khai tại các bệnh viện, thậm chí ở các cửa hàng photocopy, cửa hàng văn phòng phẩm…

Muốn giấy xét nghiệm, tìm hàng “phôtô”

Dân số Uganda hiện chỉ hơn 35 triệu người nhưng có tới 1,5 triệu người (khoảng 4% dân số) bị nhiễm HIV, theo số liệu chính thức được công bố gần đây nhất của Ủy ban phòng chống AIDS Uganda (UAC). Vì thế, nhu cầu sở hữu một bộ “hồ sơ sức khỏe lành mạnh” ở đây ngày càng tăng. 

Tại Kampala, Thủ đô của Uganda, ước tính có đến cả trăm bệnh viện tư nhân sẵn sàng bán giấy chứng nhận xét nghiệm giả theo yêu cầu, với giá khoảng 20USD/tờ. Trong các cơ sở này thường chỉ có một bác sĩ, một kỹ thuật viên phòng thí nghiệm đảm trách công việc xét nghiệm HIV. Nếu nhìn bằng mắt thường, khó có thể nhận ra đây là giấy chứng nhận giả. Chúng cũng có số xê-ri, đầy đủ chữ ký của nhân viên y tế và con dấu hợp pháp của phòng khám.

Lo ngại hơn, kết quả xét nghiệm HIV còn được “nhân bản” ngay tại các cửa hàng photocopy, cửa hàng văn phòng phẩm dọc đường Nasser ở Kampala. Chịu chi từ 8 - 51 USD, “khách” sẽ có một bản sao như mong muốn, bao gồm ngày làm xét nghiệm, chữ ký của bác sỹ thực hiện xét nghiệm, số xê-ri thiết bị dùng để kiểm tra HIV, dấu của cơ sở y tế tiến hành xét nghiệm, chữ ký của nhân viên xét nghiệm. “Chúng tôi phục vụ mọi yêu cầu của khách, kể cả giấy khám sức khỏe, phiếu xét nghiệm HIV của bệnh viện” - Grace Naigaga, chủ cửa hàng in ấn trên đường Nasser cho biết. Một chủ cửa hàng khác tiết lộ, năm qua, ông đã sao chép kết quả xét nghiệm HIV âm tính cho 7 phụ nữ và 23 nam giới, tất cả đều ở độ tuổi từ 20-35. 

Nguy cơ tiềm ẩn

“Tôi phải mua giấy chứng nhận âm tính  HIV giả vì nếu không tôi sẽ không tìm được việc làm. Tôi là người mẹ đơn thân. Tôi cần tiền. Tôi cần việc làm để nuôi con”, chị Sarah thừa nhận. Tuy nhiên, nếu như một tờ giấy chứng nhận HIV âm tính giả có thể giúp Sarah có được công việc thì trong nhiều trường hợp khác, nó vô tình hủy hoại cuộc đời một người vô tội. Agnes cũng giống nhiều bạn trẻ khác rất quan tâm đến việc kiểm tra sức khỏe trước khi kết hôn. Cô thở phào nhẹ nhõm khi kết quả của cô và người chồng chưa cưới Peter đều tốt. Hạnh phúc được 6 tháng, anh chồng Peter đổ bệnh. Kết quả xét nghiệm cho thấy, anh ta nhiễm HIV. Đáng buồn hơn, Agnes cũng mang kết quả dương tính. Với cô, tất cả như sụp đổ. Thì ra, kết quả xét nghiệm của Peter là giả. Anh ta đã “mua chuộc” các kỹ thuật viên phòng xét nghiệm để có được kết quả xét nghiệm HIV âm tính. 

Trong khi đó, một số người không nhiễm virus chết người này ở Uganda lại “chạy” giấy xét nghiệm nhằm hưởng lợi từ các tổ chức phi chính phủ, đã có thời điểm, nhiều người khỏe mạnh tại Kamuli rủ nhau đến các cơ sở y tế, phòng khám tư nhân mua kết quả xét nghiệm HIV dương tính giả để nhận được tiền và dê, rồi có người ghi tên con cái mình vào danh sách trẻ mồ côi có cha mẹ bị HIV/AIDS để có thể nhận được tài trợ từ các tổ chức từ thiện. 

Ông Ruhakana Rugunda, Bộ trưởng Y tế Uganda cho biết, thực trạng mua bán giấy xét nghiệm giả tại nước này đã diễn ra nhiều năm và đó là thách thức đối với chính quyền. Theo ông Rugunda, cảnh sát đã xử lý vài trường hợp, nhưng họ không thể giải quyết được tận gốc vấn đề trong khi Uganda không có luật bảo vệ những người nhiễm HIV/AIDS. Chính sự kỳ thị đã buộc mọi người phải nói dối và tìm mua giấy chứng nhận xét nghiệm giả, làm cho tình hình thêm phức tạp.