“Mùa đông nước Nga”có thể sẽ khiến EU vỡ trận

ANTĐ - Nga và phương Tây đang có những biện pháp trừng phạt và trả đũa lẫn nhau. Tuy Nga mới chỉ đáp trả nhẹ nhàng nhưng các nước EU đã lo ngại khi nguy cơ trừng phạt mạnh mẽ nhất đang ở phía trước. Đó là Nga sẽ cắt nguồn cung khí đốt khiến châu Âu sẽ chìm trong lạnh cóng khi mùa đông đang đến.

Thị trường Nga giờ toàn hoa quả nội địa

Một số dự báo cho thấy, tác động ngược từ các đòn trừng phạt của Liên minh châu Âu (EU) lên Nga và giờ đây là của Nga lên EU có thể khiến mỗi bên mất hàng tỷ Euro trong năm nay và năm tới. Hiện nay, một số nước thậm chí phụ thuộc 20-30% xuất khẩu vào thị trường nước Nga. EU trong thời gian qua đã tìm cách thiết lập một mặt trận chung thống nhất của khối nhằm gây sức ép đối với Moscow vì cuộc khủng hoảng ở Ukraine. Tuy nhiên, EU đã hoàn toàn vỡ trận trước sự trả đũa lợi hại của Nga. Và đang lo ngại một cuộc khủng hoảng kinh tế thứ hai khi mà nhiều nước EU còn chưa kịp hồi phục sau cú sốc lần thứ nhất bắt nguồn từ Hy Lạp.

Cho tới thời điểm này, hậu quả của các biện pháp trừng phạt phương Tây đối với nền kinh tế Nga vẫn còn khá hạn chế thì EU đã mất 16 tỷ USD và châu lục này sẽ rơi vào khủng hoảng. Đó là do thương mại của EU phụ thuộc lớn vào hoạt động xuất khẩu thực phẩm sang Nga. Riêng trong năm ngoái, thị trường Nga đã nhập khẩu một số lượng thực phẩm trị giá lên tới 16 tỷ USD từ liên minh 28 nước thành viên, chiếm khoảng 10% tổng xuất khẩu cả liên minh này. Thị phần nhập khẩu của EU vào Nga là khoảng 30% trái cây và hơn 20% các loại rau. Tổng cộng hàng năm Nga nhập khẩu thực phẩm và nông sản chừng 30 tỷ USD. Trong đó chỉ 2% là từ Mỹ!

EU không thoải mái được như Mỹ khi mất thị trường Nga giữa lúc kinh tế của khối chưa hồi phục. Xung đột giữa châu Âu với Nga đã ảnh hưởng đến nền kinh tế lớn nhất khu vực này là Đức lao dốc bất ngờ, gây lo ngại về sức hồi phục vốn đã mong manh yếu ớt của khối Eurozone. Tăng trưởng trong khu vực đồng Euro dự kiến sẽ trượt xuống 0,1% trong khoảng thời gian từ tháng 4 đến tháng 6, từ mức 0,2% trong 3 tháng đầu của năm. Nền kinh tế phương Tây đang trong quá trình gượng dậy sẽ gặp nhiều khó khăn. Ngày càng có nhiều sự bất mãn trong nội bộ các nước thuộc EU về những chính sách dẫn đến tình trạng giống như một “cuộc chiến tranh thương mại” thực sự với Nga. Trong khi đó, một số nước châu Âu chọn cách không đối đầu với Nga đã không bị ảnh hưởng gì và đang được hưởng lợi. Với các nhà sản xuất tư nhân, các nhà phân tích cho rằng Moskva sẵn sàng đáp trả bất kỳ lệnh trừng phạt mới chống Nga, nếu như họ làm theo. Đây có thể nói là cơ hội cho các nước khác ngoài EU trong việc tiến quân vào thị trương rộng lớn như Nga.

Hai bên Nga và phương Tây đã có những biện pháp trừng phạt và trả đũa lẫn  nhau. Nga mới chỉ chọn lựa đòn trả đũa vừa đủ gây điêu đứng, thiệt hại cho đối phương. Tuy nhiên, điều mà các nước EU và giới đầu tư lo ngại là những đòn đáp trả nặng nề hơn đang chờ ở phía trước. Nga đã từng phát đi tín hiệu cho biết có thể áp đặt hạn chế hoặc một lệnh cấm nhằm vào những hãng hàng không EU đang khai thác các đường bay qua khu vực Siberia rộng lớn sẽ làm tăng thời gian bay và chi phí trên các chuyến bay. Cũng không ít lần, Nga cảnh báo về khả năng giá khí đốt và dầu tại EU sẽ tăng trong trường hợp các nhà cung cấp của Nga bị ảnh hưởng.

EU vẫn còn luôn ám ảnh lạnh lẽo của “Mùa đông nước Nga” ở những lần cắt khí đốt trước đây đã khiến nhiều nước châu Âu trải nghiệm sự khốn khổ của giá rét mùa đông các năm 2006 và 2009. Mùa đông đang đến gần, chỉ còn  khoảng 2 tháng nữa thôi. Và lần nữa người dân Ukraine và châu Âu sẽ thiếu khí đốt để sưởi ấm và tình trạng có thể trầm trọng hơn khi mùa đông đang tới? Có khoảng 10 nước rét cóng vì hoàn toàn phụ thuộc vào khí đốt nhập khẩu của Nga. Một số nước khác cũng chịu ảnh hưởng nặng nề đối với cả đời sống của người dân lẫn nền kinh tế, trong đó có cả những nước lớn nhất trong khu vực, với mức nhập khí chiếm từ 15-40%.

Những mùa đông lạnh lẽo trước đây cùng với một sự thật không chối cãi là EU chưa thoát ra khỏi cái bóng năng lượng của Nga đã khiến cho nhiều nước EU cảm thấy ớn lạnh khi tham gia các biện pháp trừng phạt Nga. “Mùa đông nước Nga” có thể sẽ khiến EU vỡ trận trừng phạt đánh vào nền kinh tế của nước này.