Hàng chục nghìn hecta cây trồng của các tỉnh miền Trung chết khát giữa mùa mưa lũ
Trong 8 tháng đầu năm 2014, mới có 2 cơn bão và 1 áp thấp nhiệt đới hoạt động trên khu vực Biển Đông, trong đó có cơn bão số 2 gây ảnh hưởng trực tiếp tới Việt Nam. Ông Hoàng Đức Cường, Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Trung ương cho hay, từ nay đến cuối năm, dự báo chỉ còn khoảng 2-3 cơn bão hoạt động trên Biển Đông và ảnh hưởng tới Việt Nam. Nguyên nhân do những tháng cuối năm 2014 hiện tượng El Nino có khả năng phát triển và tiếp diễn đến các tháng đầu năm 2015.
Cũng theo ông Hoàng Đức Cường, do mùa mưa bão kết thúc sớm và lượng bão, áp thấp nhiệt đới hoạt động ít nên lượng mưa các tháng tới sẽ thiếu hụt so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ; đề phòng khả năng khô hạn diễn ra diện rộng trên phạm vi toàn quốc nói chung và khu vực vùng núi phía Bắc nói riêng. Bắt đầu từ cuối tháng 9, nguồn nước sẽ suy giảm nhanh trên toàn hệ thống sông Hồng. Đầu mùa cạn năm 2014-2015, từ tháng 11 đến 12-2014, nguồn nước trên thượng nguồn các sông Bắc bộ tiếp tục suy giảm nhanh, thiếu hụt so với hàng năm từ 10-30%. Hạ lưu hệ thống sông Hồng trong khoảng thời gian này sẽ thiếu hụt từ 25-40%.
Mặc dù, lượng mưa từ đầu năm đến nay trên hệ thống các sông Bắc bộ đều suy giảm nhưng vẫn xuất hiện lũ quét, sạt lở đất do mưa lớn tập trung trong thời gian ngắn đã gây thiệt hại về người và tài sản. “Do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu nên mưa dồn dập hơn trong các tháng cao điểm của mùa mưa và tình trạng khô hạn khốc liệt hơn trong các tháng cuối mùa khô”.
Trong khi theo thông lệ, từ tháng 8 hàng năm, miền Trung sẽ bắt đầu mùa mưa lũ, nhưng đến nay, dù đã là trung tuần tháng 9 nhưng Trung bộ vẫn nắng nóng, hạn hán diện rộng. Bộ NN&PTNT cho biết, từ đầu năm đến nay, lượng mưa phổ biến ở Trung bộ chỉ đạt dưới 50% so với trung bình cùng kỳ nhiều năm, một số địa phương lượng mưa chỉ đạt từ 20-30% như: Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Ninh Thuận. Dòng chảy các sông suối hầu hết thiếu hụt từ 30-80%. Các hồ chứa thủy lợi có dung tích trữ thấp, trung bình đạt khoảng 30-40% so với dung tích thiết kế, nhiều hồ chứa nhỏ bị cạn nước. Hầu hết các khu vực không xuất hiện lũ tiểu mãn vào thời gian cuối tháng 5, đầu tháng 6 như thông lệ hàng năm. “Thực tế cho thấy, hiện tượng thời tiết El Nino đã ảnh hưởng đến khu vực Nam Trung bộ và có nguy cơ tiếp tục diễn ra, có khả năng ảnh hưởng đến việc cấp nước phục vụ sản xuất vụ Đông Xuân 2014-2015 ở nhiều nơi trên cả nước, nhất là các khu vực Trung bộ, Nam bộ và Tây Nguyên,” ông Hoàng Văn Thắng, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT đánh giá.
Cũng bởi diễn biến bất thường của thời tiết mà chưa năm nào, vào tháng 9, giữa mùa mưa bão, Bộ NN&PTNT đã có Chỉ thị gửi các tỉnh, thành cả nước có phương án sẵn sàng đối phó hạn hán, xâm nhập mặn. Bộ NN&PTNT đề nghị các tỉnh, thành chỉ đạo các ngành, các cấp ở địa phương sớm xây dựng phương án cấp nước phục vụ sản xuất vụ Đông Xuân 2014-2015, trong đó tính đến biện pháp cấp nước cho sản xuất, sinh hoạt của người dân trong trường hợp nguồn nước bị thiếu hụt. Các địa phương cần quản lý chặt chẽ nguồn nước, chống rò rỉ thất thoát, sử dụng nguồn nước tiết kiệm, hiệu quả.
