Bảo vệ động vật hoang dã bằng ứng dụng trên điện thoại thông minh

Ở Việt Nam, trong những năm gần đây, kinh tế phát triển cùng với mức sống của người dân được nâng cao khiến cho nhu cầu tiêu thụ ĐVHD ngày càng gia tăng. Mỗi năm, hàng chục tấn ĐVHD bị buôn bán để đáp ứng nhu cầu sử dụng làm thức ăn và thuốc chữa bệnh của con người. Năm 2010, cá thể tê giác một sừng cuối cùng của Việt Nam đã bị giết hại. 

Tê giác quý hiếm Java đã tuyệt chủng ở Việt Nam.

Để ngăn chặn thảm kịch này và bảo tồn nền đa dạng sinh học của Việt Nam rất cần sự tham gia tích cực từ phía cộng đồng. Năm 2005, Trung tâm Giáo dục thiên nhiên (ENV) đã thiết lập đường dây nóng miễn phí 1800 1522 nhằm khuyến khích cộng đồng tham vào công tác bảo vệ ĐVHD. Khi phát hiện vi phạm về ĐVHD người dân có thể thông báo với ENV qua đường dây nóng. Tiếp nhận thông tin từ người dân, ENV sẽ chuyển tới các cơ quan chức năng và theo sát các vụ việc nhằm đảm bảo các cơ quan chức năng kiểm tra và xử lý dứt điểm các vụ việc. Sau khi có kết quả, ENV sẽ thông báo tới người đã báo tin. Quy trình này nhằm nâng cao tính hiệu quả và minh bạch của công tác thực thi pháp luật bảo vệ ĐVHD đồng thời khuyến khích người dân có phản ánh kịp thời và hành động nhanh chóng khi phát hiện các vi phạm về ĐVHD.

Gần đây, ENV đã hợp tác với chuyên gia phần mềm người Mỹ James Campbell trong suốt 9 tháng để phát triển một ứng dụng thông báo vi phạm ĐVHD mới.

Một vụ mua bán hổ trái phép được lực lượng Cảnh sát môi trường phát hiện

Ông James Campbell chia sẻ: “Ý tưởng chính để phát triển ứng dụng này là giúp quá trình thông báo vi phạm của người dân được nhanh chóng. Chỉ vài phút sử dụng ứng dụng này trên điện thoại thông minh, người dân đã có thể cập nhật những thông tin chính xác nhất cho các cơ quan chức năng về vi phạm ĐVHD mà họ chứng kiến".

Quy trình rất đơn giản: ví dụ, nếu phát hiện một cá thể vượn bị nuôi nhốt, buôn bán bất hợp pháp, người dân có thể mở ứng dụng, chụp vài tấm ảnh, điền một số thông tin miêu tả vi phạm và nhấn nút “gửi báo cáo”. Toàn bộ thông tin, ảnh và địa điểm nơi vụ việc xảy ra được định vị bằng GPS sẽ ngay lập tức được gửi tới phòng Bảo vệ ĐVHD của ENV. Sau đó, ENV sẽ chuyển giao vụ việc tới các cơ quan chức năng địa phương với thông tin chính xác về hành vi vi phạm và vị trí nơi vi phạm xảy ra, giúp các cơ quan chức năng phản hồi lại tin báo của người dân một cách nhanh chóng và hiệu quả hơn.

Bà Nguyễn Thị Phương Dung – Phó giám đốc ENV chia sẻ: “Sử dụng các ứng dụng trên điện thoại thông minh ngày càng phổ biến tại Việt Nam, ENV rất vui mừng vì đã đưa ứng dụng công nghệ vào thực tiễn, góp phần bảo vệ ĐVHD của Việt Nam. Phòng Bảo vệ ĐVHD của ENV đã có hơn 8 năm kinh nghiệm làm việc trực tiếp với cộng đồng và các cơ quan chức năng để giải quyết các vụ vi phạm về ĐVHD. Sử dụng điện thoại thông minh chính là điều cần thiết để khuyến khích và kêu gọi sự tham gia tích cực hơn nữa từ cộng đồng nhằm đấu tranh với tội phạm ĐHVD.”

Ngà voi, một trong những sản phẩm ĐVHD bị buôn bán nhiều nhất

Kể từ năm 2005, phòng Bảo vệ ĐVHD của ENV đã tiếp nhận hơn 7.000 vụ việc từ các nguồn thông tin khác nhau và đã có hàng trăm cá thể động vật hoang dã quý, hiếm được giải cứu như gấu, vượn, mèo rừng, rái cá, cu li, rùa biển. Hơn một nghìn vụ việc đã được xử lí giúp xóa bỏ nhiều biển bảng quảng cáo ĐVHD, đóng cửa chợ buôn bán ĐVHD và gỡ bỏ hàng trăm quảng cáo ĐVHD trực tuyến trên các website, diễn đàn trên mạng internet.

Bà Dung cho biết: “Phía trước vẫn là một cuộc chiến cam go. Tuy nhiên, chúng tôi tin rằng, với sự phối hợp từ cộng đồng và sự hợp tác của các cơ quan chức năng, chúng ta có thể mang lại những thay đổi cần thiết để bảo vệ các loài ĐVHD nguy cấp, quý, hiếm của Việt Nam. Đồng thời, chúng ta cũng cần làm tròn trách nhiệm chung bảo vệ ĐVHD của thế giới bởi nhu cầu tiêu thụ tại Việt Nam cũng chính là một trong những nguyên nhân ảnh hưởng trực tiếp đến các loài ĐVHD".

Một vụ buôn bán hàng trăm cá thể tê tê bị phát hiện, ngăn chặn