Thoát khỏi “vực sâu” nhờ một án tù

ANTĐ - 33 tuổi đời, gã trai Nguyễn Cao Lê đã từng có rất nhiều thứ, rất hạnh phúc song gã đã đánh mất tất cả! Tổ ấm gia đình, đứa con trai mới chập chững biết đi, sự yêu thương của người cha. Và gã quyết định phải làm lại cuộc đời, ngay ở chốn cách ly với cộng đồng…

Trong tâm sự với cán bộ giám thị, Nguyễn Cao Lê luôn bừng sáng niềm tin hướng thiện

“Anh, Lê nó lên rồi”. Tiếng nhắc khẽ của người chiến sỹ nghĩa vụ kéo tôi vuột khỏi 15 trang giấy viết tay đầy ắp chữ, trở lại với thực tại khuôn viên thư viện nhỏ nhắn của Trại tạm giam số 1 - CATP Hà Nội. Gã trai đứng ở cạnh cửa ra vào từ lúc nào, hai ngón tay trỏ níu chặt vào nhau và phải nói mãi, gã mới ngồi xuống ghế. Cao 1m65, dáng thư sinh, nước da trắng, hơi xanh, gã mặc bộ “đồng phục” của phạm nhân, và tôi để ý, quai hàm của gã khẽ đánh vào nhau lập cập. “Em lạnh à, tắt quạt trần nhé?”. “Dạ không, không... Lâu không nói chuyện với người lạ nên em chưa quen”. “Em bị bắt lâu chưa?”. “Tết này là tròn 2 năm anh ạ. Ngày em vào đây đúng 30 Tết năm 2009”. “Gia đình, người thân có hay vào thăm em không?”. Lặng một lúc gã mới trả lời được. “Chỉ có mấy đứa bạn em hồi học cấp 3 thôi. Chúng nó vào gửi tiền lưu ký cho em…”.

Nguyễn Cao Lê sinh ra trong một gia đình trí thức ở quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Bố là giáo viên dạy Toán ở một trường THPT. Không giàu có, nhưng gia đình đủ chu cấp cho đứa con duy nhất điều kiện học tập, sinh hoạt tươm tất. Từ cấp 1 đến khi bước chân vào đại học, Lê luôn được đánh giá là con ngoan, trò giỏi. Học hết năm thứ hai, Lê cưới vợ, cô bạn gái cùng lớp và có con.

Năm 2002, Lê ra trường. Điều kiện kinh tế của gia đình giúp cậu ta không gặp phải những vất vả của cuộc sống, ngay cả khi đứa con thứ hai chào đời. Gia đình hai bên nội ngoại vui lắm, nhất là bên ngoại. Mẹ vợ Lê ở nước ngoài đầu tư tiền cho con rể thành lập công ty TNHH. Lê làm giám đốc công ty chuyên cho thuê xe ô tô tự lái, lúc “đỉnh cao” sở hữu gần chục đầu xe. Hai mấy tuổi đầu, vợ con đề huề, thu nhập mỗi tháng vài chục triệu đồng, Lê bỗng dần mất đi cảm hứng kinh doanh, chán sự đủ đầy. Cậu ta đi tìm, khám phá những “thú vui” bên ngoài xã hội, trong đó có cờ bạc...

Trở về phòng giam, Nguyễn Cao Lê đã chuẩn bị hành trình “làm người” mới

“Cá không ăn muối cá ươn/ Con cưỡng cha mẹ, trăm đường con hư”. Hai câu ca dao ấy, Nguyễn Cao Lê tô đậm, in nghiêng trong 15 trang viết tự sự lát cắt đời mình. Tôi cảm nhận được sự thấm thía, xót xa của gã trai 33 tuổi đầu. Vị trí giám đốc công ty và mối quan hệ với những khách hàng thuê xe ô tô giúp Lê biết nhiều “đầu mối” cờ bạc. Đánh buổi trưa, tranh thủ trước cuối giờ chiều đón con đi học về, rồi qua đêm với lý do đi công tác tỉnh ngoài. Gia đình, vợ Lê không biết. Sự việc vỡ lở cho đến khi đám “bạn bạc” kéo đến tận nhà tróc nã, đòi tiền vì số nợ quá lớn. Tài sản của công ty buộc phải bán đi để trả nợ. Nhưng xấu hổ nhất, đó là danh dự, nhân cách của Nguyễn Cao Lê đã bị mất hết. Bố mẹ Lê phải tổ chức cuộc họp gia đình, và thống nhất sẽ tha thứ lần đầu tiên, cũng là lần cuối cùng cho gã. Một phần ngôi nhà được bán đi để trả nợ cho những canh bạc đen đỏ của Lê. Cha Lê, người giáo viên già chỉ biết nhẫn nhục dặn dò: “Con phải bỏ hẳn cờ bạc đi, phải tu chí làm ăn. Vận mệnh cả gia đình đã trao vào tay con rồi. Nếu con làm sao thì gia đình sẽ bị liên lụy đấy”.

Gã “nghỉ” tá lả, tiến lên được một thời gian, rồi tìm đến trò sát phạt mới với hình thức tinh vi hơn. Đám “bạn bạc” sau ngày đến xiết nợ bỗng trở nên thân thiết. Đứa gạ gẫm đỏ đen, đứa không ngại cho Lê vay tiền để đánh bạc. Rút “kinh nghiệm” lần trước, lần này Lê chọn là cá độ trên mạng Internet. Dù ở nhà hay đến công ty, Lê chỉ cần mang theo chiếc máy tính xách tay là tha hồ đen, đỏ. Sự trá hình, giả dối này đã một lần nữa đánh lừa được gia đình. “Nghiện cờ bạc còn hơn nghiện ma túy. Lúc nào cũng chỉ nghĩ đến những con số, máy tính, các trận bóng đá. Đêm nào không cá cược, cả đêm hôm ấy không ngủ được. Bóng đá không cần xem diễn biến ra sao, chỉ mong nhanh đến lúc kết thúc trận, để biết kết quả”, Lê viết như thế trong tự sự của mình.

Mỗi tác phẩm dự thi “Sự hối hận và niềm tin hướng thiện” lột tả được lát cắt trong số phận từng phạm nhân

Vận may không mỉm cười với gã. Trong hơn 1 năm đeo đuổi theo kết quả những trận bóng, Lê mắc nợ, số tiền lên đến 20 tỷ đồng! Công ty buộc phải giải thể. Mẹ vợ Lê phải bán căn nhà dưới Hải Phòng, cho con rể tiền để thanh toán nợ. Cuộc sống gia đình nguội lạnh cũng là lúc Lê đón nhận tin dữ: cậu con trai đầu lòng bị ung thư hạch. Chạy chữa khắp các bệnh viện trong 6 tháng trời, bệnh giảm nhưng tiền hết sạch. Đúng lúc ấy, mẹ Lê bị tai biến, liệt nửa người sau 2 tháng nằm viện. Những cú sốc quá lớn khiến gã trai dường như không còn làm chủ được bản thân. Trong đầu y chỉ duy nhất suy nghĩ: phải làm gì để có tiền, kể cả phạm pháp.

Đọc báo thấy công an bắt nhiều đối tượng dùng “vam” phá khóa lấy trộm xe máy, Lê về nhà hì hụi chế “vam”, và thí nghiệm bằng chính chiếc xe máy của mình. Thành công, gã bắt đầu tập… đi ăn cắp xe máy. Bộ dạng hiền lành khiến gã ít bị người ta chú ý, và trong thời gian khá dài, gã đã lấy trộm được tới 9 chiếc xe máy. Số tài sản này trị giá hơn 100 triệu đồng, nhưng Lê đem bán chỉ được hơn 30 triệu đồng. Phi vụ thứ 9, ngày 30-11-2009, tại địa bàn phường Ngã Tư Sở, quận Thanh Xuân, Lê bị bắt quả tang. “Trận đòn đau, nhưng ám ảnh hơn cả là nỗi nhục. Mình đã bị phát hiện, bị khinh bỉ là thằng ăn cắp”, đoạn viết này trong tự sự của Nguyễn Cao Lê, chợt nhòe.

Bị kết án 54 tháng tù về tội trộm cắp tài sản vẫn chưa phải là bi kịch cuối cùng của Nguyễn Cao Lê. Cuối năm 2009, cậu con lớn của Lê mất vì diễn biến bệnh tình quá nặng. Sau ngày biết đứa con của mình là kẻ vi phạm pháp luật, ông giáo già tuyên bố sẽ không vào thăm nom. Ông đau, nhưng phần cũng đã nhiều tuổi, sức yếu. Giữa năm 2011, vợ Lê dắt theo cậu con trai thứ hai vào trại, cùng lá đơn xin ly dị. Mẹ vợ Lê từ nước ngoài về, cũng vào thăm. “Thôi hai đứa bọn con chẳng nên duyên nên số, chia tay nhau là tốt nhất. Mẹ sẽ đưa hai mẹ con nó sang bên kia ở cùng. Con của con lớn lên, mẹ sẽ cho cháu về thăm. Con cố gắng cải tạo tốt”, gã nhớ mãi lời dặn dò của mẹ vợ, cùng gương mặt đẫm nước mắt của cô bạn đồng môn.

“Trong cuộc đời con người, các cơ hội tốt đến với mình như một đoàn tàu chạy qua, có rất nhiều toa tàu là các cơ hội khác nhau. Nhưng khi đã để tuột mất cơ hội, đoàn tàu đã chạy qua rồi thì không thể đuổi theo được nữa”. Những dòng này, Nguyễn Cao Lê đã viết một cách chân thành, từ suy ngẫm, cảm nhận trong gần 700 ngày sống cách ly với cộng đồng. Giá trị của sự tự do, tình cảm và sự quan tâm, động viên của đội ngũ các giám thị đã giúp gã trai 33 tuổi ấy nhận được chân giá trị cuộc đời. “Ngày về, em sẽ theo nghề cũ của gia đình, nghề in. Hôm rồi cô em vào thăm, chuyển lời nhắn của bố rằng sẽ cho em một cơ hội nữa để phục thiện. Ông đã già, đã buồn lâu lắm rồi…”, Nguyễn Cao Lê thủ thỉ với tôi, trước khi tạm biệt trở về buồng giam.