- PV: Hồi tháng 4-2014, Tổ chức hàng không dân dụng quốc tế (ICAO) vùng châu Âu đã khuyến cáo các hãng hàng không lưu ý Vùng thông báo bay Simferopol của Ukraine. Hàng không Việt Nam đã thực hiện khuyến cáo này như thế nào, thưa Cục trưởng?
- Ông Lại Xuân Thanh: Trước ngày 17-7, Vietnam Airlines có bay qua phía Nam của Vùng thông báo bay Simferopol nhưng không bay qua vùng chiến sự. Ngay sau sự kiện ngày 17-7, Vietnam Airlines không sử dụng đường bay này nữa mà bay qua không phận Belarus. Tuy nhiên, đường bay này cũng chỉ tạm thời, về lâu dài, Việt Nam sẽ sử dụng đường bay phía Nam Thổ Nhĩ Kỳ. Hiện, Vietnam Airlines đang xin phép các nước. Đến ngày 21-7, còn 3 nước chưa cấp phép bay. Theo tôi, không phải 3 nước này gây khó khăn không cấp phép, mà do hiện đường bay này quá đông. Các hãng hàng không quốc tế sau sự kiện ngày 17-7 đều đồng loạt tránh Vùng thông báo bay Simferopol nên rất khó khăn trong việc điều phối giờ cất hạ cánh trên đường bay.
- Hiện có bao nhiêu quốc gia châu Âu mà hàng không Việt Nam đang khai thác tuyến bay qua không phận Ukraine và việc điều chỉnh này có đẩy chi phí lên cao?
- Chỉ có 3 nước khu vực Tây Âu gồm Anh, Đức và Pháp phải bay qua Vùng thông báo bay Simferofol, còn vùng Đông Âu không liên quan đến không phận Ukraine.
Việc điều chỉnh sang đường bay qua Belarus sẽ làm hành trình bay xa hơn, thời gian bay tăng thêm khoảng 10 phút đối với các đường bay đến Anh, Pháp, Đức. Mỗi chuyến bay phải giảm tải thương mại khoảng 500kg và nạp thêm khoảng gần 3 tấn nhiên liệu tương đương 60 triệu đồng. Tính trung bình, một tháng Vietnam Airlines sẽ phải chi thêm 10 tỷ đồng nhiên liệu cho việc bay tránh vùng nguy hiểm trên không phận Ukraine.
- Năm 2011, Chính phủ đã có Nghị định về cung cấp, xử lý thông tin hành khách trước khi nhập cảnh vào Việt Nam qua đường hàng không như một biện pháp sàng lọc, đảm bảo an ninh hàng không. Đến nay, Nghị định này đã được triển khai chưa, thưa ông?
- Ở Mỹ từ sau vụ việc ngày 11-9-2001, nước này đã yêu cầu, tất cả các hãng hàng không quốc tế trước khi bay vào không phận của Mỹ phải thông báo trước về thông tin hành khách trên chuyến bay. Trong khi trước kia, máy bay hạ cánh thì danh sách hành khách mới được nộp cho sân bay.
Tại Việt Nam, ngày 9-4-2011, Chính phủ đã ban hành Nghị định 27/2011/NĐ-CP về cung cấp, khai thác, xử lý và sử dụng thông tin về hành khách trước khi nhập cảnh Việt Nam qua đường hàng không. Mặc dù, Nghị định có hiệu lực thi hành từ ngày 1-6-2011 nhưng năm 2013, Chính phủ đã gia hạn thi hành từ ngày 15-4-2014. Song, phải đến ngày 15-7-2014 vừa qua, chúng ta mới áp dụng được việc này.
- Có bao nhiêu hãng hàng không có đường bay đến Việt Nam và dữ liệu API được cung cấp cho những cơ quan nào?
- Hiện có 46 hãng hàng không từ 24 vùng quốc gia, lãnh thổ có đường bay đến Việt Nam. Các cơ quan có thẩm quyền khai thác, xử lý thông tin gồm Cục Hàng không Việt Nam, Cảng vụ hàng không Cảng hàng không quốc tế; Cục Quản lý xuất nhập cảnh; Các đồn Công an cửa khẩu sân bay quốc tế; Cục điều tra chống buôn lậu; Các chi cục Hải quan sân bay quốc tế...
