Đến ngày 17-9 giá vàng giao tháng 12 tại bộ phận COMEX thuộc Sở Giao dịch hàng hóa New York (NYMEX) dừng ở 1.236,5 USD/oz, giảm 2,6% kể từ đầu tháng 9-2014. Như vậy giá vàng thế giới chỉ còn 31,6 triệu đồng/lượng. Trong khi đó giá vàng trong nước tuy có giảm nhưng vẫn giữ ở mức 36 triệu đồng/lượng, cao hơn giá vàng thế giới 4,4 triệu đồng/lượng. Lời hứa xưa cũ về việc đưa giá vàng trên thị trường trong nước gần với giá vàng thế giới, cả người hứa lẫn người nghe hứa đã quên từ lâu. Bởi một điều, một thị trường vàng công khai, minh bạch không hề có. Dẫn đến một kết quả là dù giá vàng giảm thấp đến đáy mà người mua vắng tanh. Nhà đầu tư vàng vắng đã đành mà người tiêu dùng cũng vắng theo. Thống kê của Công ty Bảo Tín Minh Châu cho thấy, ở thời điểm giá vàng thấp nhất cũng chỉ có 55% khách mua trong khi đó có tới 45% khách đến bán vàng.
Chuyện giá vàng thế giới
Ngày 12-9, trang tin Kitco, chuyên về kinh doanh kim loại quý đã làm một cuộc thăm dò ý kiến các chuyên gia hàng đầu thế giới về kinh doanh vàng. Chỉ có 5/24 ý kiến dự báo giá vàng sẽ tăng, trong khi đó có tới 18/24 ý kiến dự báo giá vàng sẽ giảm. Áp lực giảm giá đối với vàng trong tuần này chủ yếu đến từ đồng USD mạnh. USD tăng giá không chỉ nhờ các thống kê kinh tế khả quan của Mỹ mà còn do giới đầu tư đã biết rõ kết quả cuộc họp FED (Cục Dự trữ Trung ương Mỹ) diễn ra ngày 17 và 18-9. Kết quả cuộc họp này cho thấy chủ trương chính sách tiền tệ của Mỹ, FED sớm muộn gì cũng tăng lãi suất sẽ tiếp tục gây sức ép đối với giá vàng trong suốt thời gian còn lại của năm, nếu như không có một sự kiện địa chính trị nào đẩy giá vàng tăng vọt. Chính sự chuyển biến kỳ vọng này khiến đà tăng giá của đồng USD càng mạnh, tạo sức ép giảm giá lớn hơn đối với vàng. Trong tuần này, chỉ số Dollar Index đã tăng lên mức cao nhất kể từ tháng 7-2013. Và nhiều người có thể đang đợi giá vàng giảm về gần 1.200 USD/oz mới mua vào.
Tại sao giá vàng không phụ thuộc nhu cầu thị trường mà lại phụ thuộc vào một tổ chức dự trữ của nước Mỹ? Câu trả lời là vàng với giới kinh doanh không chỉ phục vụ nhu cầu chế biến nữ trang hoặc tiêu dùng công nghiệp mà vốn là một kim loại đóng vai trò trú ẩn của vốn. Những chính sách của FED làm thay đổi giá vốn, đẩy vốn ra khỏi vàng để đầu tư vào doanh nghiệp. Cũng chính kỳ vọng ấy đã giúp chứng khoán Mỹ và phần lớn thị trường thế giới có những phiên tăng điểm ngoạn mục. Kết thúc phiên giao dịch ngày thứ ba, chỉ số Dow Jones tăng 100.83 điểm (tương ứng 0.59%) lên 17,131.97 điểm. Chỉ số S&P 500 tiến 14.85 điểm (tương ứng 0.75%) lên 1,998.98 điểm và chỉ số Nasdaq Composite cộng 33.86 điểm (tương ứng 0.75%) lên 4,552.76 điểm. Tất cả đều là những chỉ số cao nhất trong nhiều ngày qua. Trên sàn New York, số cổ phiếu tăng vượt số cổ phiếu giảm theo tỷ lệ 1.77:1. Tỷ lệ này trên sàn Nasdaq là gần 1.15:1. Số liệu của BATS cho thấy giao dịch sôi động với khoảng 6.12 tỷ cổ phiếu được chuyển nhượng trên các sàn giao dịch của Mỹ, cao hơn mức bình quân từ đầu tháng đến nay là 5.6 tỷ cổ phiếu.
Dĩ nhiên tiền vốn đổ vào các hàng hóa khác thì vàng ế và giảm giá là chuyện dễ hiểu. Gần đây, giá vàng ít phản ứng trước các sự kiện địa chính trị. Vàng thậm chí giảm giá sau khi Tổng thống Mỹ Barack Obama công bố một chiến lược nhằm triệt hạ lực lượng khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng... Ông Kevin Grady, Chủ tịch Công ty Phoenix Futures and Options, nhận xét trên trang Kitco, cho rằng đây là một tín hiệu xấu đối với giá vàng. Tất cả những tin tức về Nga, Syria và Iraq lẽ ra phải khiến vàng tăng giá, nhưng giá vàng vẫn giảm. Giá dầu thô cũng giảm.
Lực mua vàng vật chất hiện vẫn đang ở mức thấp, dù giá đã giảm sâu. Nhiều chuyên gia nhận định, hai thị trường vàng lớn nhất thế giới là Trung Quốc và Ấn Độ có thể đã gom đủ vàng trong đợt mua mạnh vào năm ngoái, dẫn đến chênh lệch giá vàng ở Thượng Hải, Mumbai và Hồng Kông so với giá vàng London không lớn. Điều này cho thấy không có nhiều khách muốn mua vàng tại các thị trường này.
Mặc dù thị trường vàng thế giới rất lớn và phức tạp, nhưng diễn biến những ngày qua cho thấy giá vàng thế giới cũng không thật sự phụ thuộc nhu cầu tiêu thụ vàng mà phần lớn phụ thuộc vào chính sách của nước lớn. Buôn vàng khó lắm thay...
Nhưng kiếm tiền ở thị trường vàng trong nước còn khó hơn
Giá vàng miếng SJC tuần qua liên tục giảm và đã có lúc mất mốc 36 triệu đồng/lượng, còn 35,8 - 35,97 triệu đồng/lượng. Nhưng tốc độ giảm giá của vàng thế giới còn nhanh hơn. So với đầu tháng 9, giá vàng thế giới giảm 54 USD/ounce (tương đương 1,4 triệu đồng/lượng), trong khi giá vàng SJC chỉ giảm 570.000 đồng/lượng. Dẫn đến giá vàng miếng SJC, tính đến ngày 17-9 cao hơn giá thế giới tới 4,4 triệu đồng/lượng. Lý do rất không rõ ràng.
Nhiều lãnh đạo các doanh nghiệp kinh doanh vàng cho rằng thị trường vàng không sôi động vì lượng vàng cung không đủ, gây ra thiếu hụt, khan hiếm giả tạo, giá vàng trong nước không hạ được. Tít mù nó lại vòng quanh, giá vàng không hạ sẽ lại làm thị trường như chợ không người. Cũng có thể có cái lý ấy, khi Ngân hàng Nhà nước (NHNN) là nơi duy nhất được quyền nhập khẩu, cung ứng vàng cho thị trường, đã 4 tháng nay không tổ chức một đợt đấu thầu vàng nào và như vậy, không có một lượng vàng nào được cung thêm cho thị trường. Một số đơn vị kinh doanh vàng thừa nhận, nếu có sự can thiệp từ phía NHNN, chắc chắn mức chênh lệch giá vàng SJC so với giá thế giới sẽ được rút ngắn.
Giá vàng trong nước cao hơn giá vàng thế giới 4,4 triệu đồng/lượng có khả năng tác động xấu cho thị trường như khuyến khích vàng đi đường biên giới về vì nhu cầu vàng nữ trang vẫn cao, khi đó sẽ gây sức ép lên tỷ giá... Tuy vậy, nhiều chuyên gia đứng ngắm tủ bày vàng bám bụi không có khách thăm lại cho rằng: Thị trường không thiếu vàng mà chỉ do giá vàng còn quá cao so với thị trường thế giới và với cơ chế mới, giá vàng cũng như thị trường vàng chỉ là con cờ trong tay một số nhà kinh doanh vàng lớn. Đó là sự mất lòng tin vào một thị trường minh bạch mà giá vàng chỉ phụ thuộc vào giá vàng thế giới và nhu cầu mua sắm dự trữ của doanh nghiệp và người dân. Các doanh nghiệp kinh doanh vàng đang mong một đợt đấu thầu vàng chỉ để mong NHNN thiết lập một mặt bằng giá mới, có cơ hội tạo sóng để may ra có thể thúc đẩy doanh số thị trường.
Từ những tài liệu thị trường thế giới, các chuyên gia thuộc Đại học kinh tế TP.HCM cho rằng giá vàng thế giới vẫn nằm trong xu hướng giảm giá trong dài hạn. Ấn Độ hiện nay đang đánh thuế cao đối với nhập khẩu vàng nhằm hạn chế nhu cầu vàng trong dân. Chỉ số USD-Index hiện nay đang mạnh lên ngoài thông tin FED sẽ sớm tăng lãi suất còn do một số ngân hàng lớn như Ngân hàng Trung ương châu Âu tiếp tục giảm lãi suất đồng Euro khiến chỉ số USD-Index tăng khá mạnh. Dự báo đợt này, giá vàng giảm về mức 1.180 - 1.200 USD/ounce và sau đó tích lũy quanh mức 1.200 - 1.300 USD/ounce vào cuối năm. Theo các chuyên gia, giá vàng xuống thấp sẽ xuất hiện lực mua săn hàng giá rẻ nhưng đó là trên thị trường thế giới, chứ giá vàng trong nước hiện nay không hề rẻ, cao hơn giá vàng thế giới đến 170 USD/ounce (tương đương 4,4 triệu đồng/lượng). Chính vì mức chênh lệch quá cao này, người mua sẽ hứng mọi rủi ro bởi khi giá vàng thế giới tăng lại, giá vàng trong nước có khả năng đứng yên, hoặc chỉ tăng nhẹ. Tóm lại, khó có thể tìm kiếm lợi nhuận bằng đầu tư vào vàng tại thị trường trong nước khi không có một thị trường vàng công khai, minh bạch và theo sát thị trường thế giới.
