Nơi xóa nghèo ngược dòng

ANTĐ - Trái với xu thế giảm đói nghèo trên toàn cầu, tình trạng đói nghèo tại châu Phi lại đang gia tăng ở mức đáng báo động.

Những đôi mắt đau đáu của trẻ em châu Phi chờ đến lượt nhận khẩu phần ăn tài trợ

LHQ trong báo cáo công bố ngày 7-7 cho biết, số người sống trong tình trạng bần cùng tại miền Nam sa mạc Sahara của châu Phi đã cao hơn so với năm 1990 và cảnh báo khu vực này sẽ không đạt được hầu hết các mục tiêu phát triển của mình. Các nước Nam Sahara cũng là khu vực chiếm tuyệt đại đa số người nghèo đói của Lục địa đen.

Báo cáo của LHQ cho biết, Nam Sahara là khu vực duy nhất trên thế giới xảy ra tình trạng số người sống trong hoàn cảnh bần cùng tiếp tục gia tăng, từ 290 triệu trong năm 1990 lên tới 414 triệu người vào năm 2010. Tỷ lệ trẻ thường xuyên bị đói tăng từ mức 27 triệu lên tới 32 triệu em trong năm 2012 và tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng tăng từ 44 triệu lên 58 triệu em. Một báo cáo khác của LHQ cũng cho biết, hiện có tới 35 quốc gia châu Phi nằm trong danh sách 48 nước nghèo nhất thế giới, hơn 40% số dân ở vùng Nam sa mạc Sahara phải sống dưới mức nghèo khổ (dưới 1 USD/người/ngày), khoảng 200 triệu trong tổng số hơn 800 triệu người châu Phi thiếu ăn do sản lượng lương thực ở 31 quốc gia giảm.

Lĩnh vực mà LHQ cho rằng châu Phi có tiến bộ là giáo dục với tỷ lệ trẻ em học tiểu học tăng từ 60% lên 78% trong giai đoạn 2000 - 2012. Tuy nhiên, ngay cả trong lĩnh vực này, báo cáo của LHQ cho thấy vẫn có tới 33 triệu trẻ em trong độ tuổi đi học không được đến trường do xung đột vũ trang liên miên và nhiều vấn đề khẩn cấp khác. 35% trong số 115 triệu trẻ em thế giới không được đến trường là ở các nước phía Nam sa mạc Sahara. 

Có hàng loạt nguyên nhân khiến châu Phi ngược dòng thế giới trong vấn đề xóa đói giảm nghèo cũng như thực hiện nhiều Mục tiêu phát triển thiên nhiên kỷ (MDGs) của LHQ, trong đó các nguyên nhân chính được chỉ ra là tỷ lệ thất nghiệp cao, dân số tăng nhanh, xung đột bạo lực và viện trợ quốc tế giảm. Khủng hoảng kinh tế đã “đánh” mạnh vào các nền kinh tế châu Phi khiến châu lục này có tỷ lệ thanh niên thất nghiệp cao nhất thế giới (25,6% ở khu vực Bắc Phi). Theo LHQ, thất nghiệp, với tỷ lệ tăng 10% mỗi năm, là một trong những vấn đề chủ chốt gây ra nạn đói nghèo của Lục địa đen và ảnh hưởng tiêu cực đến các chương trình và các kế hoạch phát triển.

Chiến tranh, xung đột và bạo lực không chỉ cướp đi sinh mạng của hàng triệu người dân châu Phi mà còn là một nguyên nhân quan trọng đẩy nhiều quốc gia vào nghèo đói. Cuộc xung đột  Sudan, Somalia, CH Trung Phi, Nigeria… đã khiến hàng trăm nghìn người thiệt mạng và đẩy hàng chục triệu người ra khỏi nhà cửa, quê hương tới sống vạ vật tại nơi lánh nạn. 

Bên cạnh đó, nhiều quốc gia châu Phi đã phải dựa vào một phần quan trọng vào viện trợ của cộng đồng quốc tế để thực hiện các chương trình xóa đói giảm nghèo. Tuy nhiên, cũng do tác động của suy giảm kinh tế thế giới khiến nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế đã cắt giảm khá mạnh viện trợ cho châu Phi nên viện trợ phát triển chính thức năm 2013 cho châu lục này chỉ đạt 134,8 tỷ USD năm 2013, giảm 5,6% so với năm trước.

Đói nghèo ở châu Phi “ngược dòng” xu thế chung trên toàn cầu đang là một trong những thách thức lớn nhất, đe dọa đến sự sống còn, ổn định và phát triển của Lục địa đen.